Những Câu Chuyện Canterbury (Trích) — Geoffrey Chaucer
Những Câu Chuyện Canterbury (Trích)
Geoffrey Chaucer
Võ Tấn Phát dịch
Lời mở đầu câu chuyện của Phu Nhân xứ Bath:
“Kinh nghiệm đã cho tôi đủ quyền phát ngôn cho những rắc rối trớ trêu trong tình duyên, mà chắc là không ai khác đủ thẩm quyền trên đời này; bởi vì, thưa quý ông quý bà, từ năm mười hai tuổi đến nay tôi đã có năm đức lang quân, xin cám ơn Chúa Vĩnh Hằng—nếu việc lấy chồng thường xuyên là hợp lệ—và cả năm ông mỗi người mỗi đức. Nhưng cách đây không lâu có người bảo tôi rằng Chúa Giê-su chỉ tham dự một tiệc cưới ở Cana thuộc xứ Galilee, Người đã lấy đó làm gương để răn dạy ta chỉ nên cưới hỏi một lần thôi. Và hãy lắng nghe lời răn nghiêm khắc của Giê-su, nhân danh Chúa Trời và loài người, đã nói bên bờ giếng để quở trách người Samaritan về việc này: “Ngươi đã lấy năm ông chồng”, Người nói, “và người nam đang ở với ngươi không phải là chồng ngươi”. Chắc chắn là Người đã nói như thế; còn Người ngụ ý gì thì tôi không chắc. Nhưng tôi muốn hỏi tại sao ông thứ năm không phải là chồng của người Samaritan kia? Bà ta được đám cưới mấy lần? Trong cả đời tôi chưa hề nghe chuyện giới hạn số lần hôn nhân. Đàn ông có thể diễn giải và xuyên tạc kinh sách thế nào đi nữa, nhưng tôi biết chắc như đinh đóng cột rằng Chúa Trời đã dạy ta phải sinh sôi nảy nở; cái kinh sách khoái tỷ đó thì tôi hiểu lắm lắm. Tôi cũng biết rất rõ là Người dạy rằng chồng tôi phải rời xa cha mẹ ruột hắn và về sống cùng tôi. Nhưng Người chưa hề nhắc về số lần, về sự lấy hai chồng hay tám chồng gì sất. Thế thì tại sao đàn ông các vị lại cho đó là việc tồi bại?
“Hãy xem ông vua khôn ngoan, Vua Salomon: tôi tin chắc ngài có nhiều hơn một bà vợ. Tôi chỉ cầu Chúa ban phúc cho tôi được bồi dưỡng bằng nửa số lần của đức vua thôi! Các bà vợ thật đúng là món quà quý Chúa đã ban cho đức vua. Đàn ông bây giờ làm sao được vậy. Chúa ơi, tôi cứ nghĩ vị vua cao quý này chắc là đọ sức bí tỷ mỗi lần động phòng với mỗi bà vợ. Đức vua thật là sướng cả đời! Nhờ ơn Chúa tôi đã cưới được những năm đức ông chồng! Còn ông thứ sáu, bất cứ lúc nào đến tôi cũng hoan hỷ chào đón. Thật lòng tôi không muốn thủ tiết làm quái gì. Khi chồng tôi đi khỏi thế gian này, thì người đàn ông ngoan đạo nào đấy phải cưới tôi liền liền, bởi vì như đức Thánh Tông Đồ đã răn, tôi được tự do lấy chồng, nhân danh Chúa, bất cứ lúc nào tôi thích. Ngài dạy rằng hôn nhân không phải là tội; thà kết hôn còn hơn bị lửa tình thiêu đốt. Tại sao tôi phải lo lắng chuyện người ta kháo nhau rằng kẻ Lamech bị nguyền rủa và chuyện lấy hai vợ của y là tồi bại? Tôi biết chắc rằng Abraham là người thánh thiện, Jacob cũng vậy; và mỗi người đều có hơn hai vợ, và nhiều người đàn ông thánh thiện khác cũng như thế thôi. Có thời nào mà Chúa Chí Tôn cấm việc hôn nhân đâu? Tôi xin các vị hãy trả lời đi. Hoặc nữa có khi nào Người ra lệnh phải thủ trinh tiết không hả? Tôi cũng như quý vị đều biết rõ là đức Thánh Tông Đồ không có luật lệ nào đề cập đến trinh tiết cả. Người ta có thể khuyên bảo một cô gái hãy giữ gìn trinh tiết, nhưng lời khuyên không phải là điều răn. Chúa để chúng ta tự chọn lựa, bởi vì nếu Người bắt phải thủ trinh tiết, thì Người đã lên án hôn nhân rồi. Và, nếu hạt giống không gieo, thì trinh tiết từ đâu mà có? Ít ra Thánh Paul đã không dám cấm đoán cái việc mà Thầy của ngài không đề ra luật lệ. Hãy đặt giải thưởng cho việc giữ gìn trinh tiết đi; cứ ai giỏi thì thắng cuộc; để xem ai về nhất.
“Cái sự trinh bạch lý tưởng này không phải dành cho mọi người, mà chỉ được Chúa ban tặng với quyền năng của Người. Tôi biết chắc đức Thánh Tông Đồ là một đồng nam; nhưng, mặc dù ngài viết và dạy rằng ngài mong mọi người lấy ngài làm gương, ngài chỉ khuyên nhủ giữ trinh tiết mà thôi. Và ngài cho tôi toàn quyền làm vợ; như thế, nếu khi chồng tôi chết mà ông nào cưới tôi thì không có tội lỗi gì cả, dù là lấy hai vợ một lúc. Mặc dù ngài dạy rằng tốt nhất là đàn ông không rớ tới đàn bà, ngài ngụ ý trên giường hay trên ghế dài, bởi vì lửa gần rơm thì nguy hiểm lắm lắm—đoan chắc các vị biết tỏng cái sự so sánh này rồi. Tóm tắt là: ngài cho rằng thủ trinh tiết thì tốt hơn là một thỏa hiệp hôn nhân mềm yếu. Tôi gọi quý ông quý bà là mềm yếu trong hôn nhân chỉ khi nào họ từng mong muốn giữ mình trinh bạch cả đời.
“Tôi cho các vị cái quyền thà thủ trinh tiết còn hơn cưới hai người một lúc, mà không ganh tị gì cả. Các vị muốn cả thể thân lẫn tinh thần đều sạch làu làu thì mặc kệ; riêng tôi thì không dám khoe khoang khoác lác. Chắc các vị cũng biết chén dĩa trong nhà một ông hoàng không phải đều làm bằng vàng; một số cũng bằng gỗ, nhưng cũng rất hữu dụng đấy thôi. Chúa kêu gọi mỗi người đến với Người một cách khác nhau, và ai cũng được tặng một món quà đặc biệt, người được cái này, kẻ được cái kia, tùy theo mong muốn của Người.
“Sự trinh bạch là tình trạng hoàn hảo, cũng như sự tiết dục, và lòng mộ đạo; nhưng Chúa Ki-tô, nguồn căn của sự hoàn hảo, không hề răn dạy mọi người hãy bán tất cả của cải và bố thí cho người nghèo, rồi theo chân Người. Người đã răn dạy về những kẻ mong muốn sống một cuộc đời hoàn thiện; và thưa quý ông quý bà, tôi không thuộc trong số đó. Tôi sẽ tặng hoa cho những năm tháng đời tôi bằng hành động và trái chín của hôn nhân.
“Hãy cho tôi biết tại sao chúng ta có bộ phận sinh dục, và tại sao chúng ta được tạo ra như thế này? Ta có thể chắc là chúng không phải được tạo ra mà không có công dụng gì. Mặc cho ai muốn diễn dịch thế nào tùy thích, và giảng giải không ngừng rằng những bộ phận này chỉ dùng để tiểu tiện và để phân biệt đàn ông với đàn bà—các vị không thấy chướng sao? Kinh nghiệm chỉ rõ rằng không phải như thế. Để các vị tu hành khỏi nổi khùng với tôi, tôi xin nói rằng những bộ phận này được tạo ra nhằm hai mục đích; đó là, để tiểu tiện và cho niềm khoái lạc di truyền nòi giống, nhờ đó chúng ta không làm phật lòng Chúa. Nếu không, tại sao các tác giả lại viết xuống trong sách của họ rằng một ông chồng phải trả vợ hắn một món nợ? Và hắn ta có thể trả món nợ này bằng cách nào trừ việc dùng cái công cụ tội nghiệp của hắn? Vì vậy, những bộ phận này được tạo ra cho mỗi cá nhân để tiểu tiện và cũng để cho việc thụ thai nữa.
“Nhưng tôi không hề tuyên bố rằng mỗi người có cái công cụ như tôi vừa đề cập phải dùng nó cho việc thụ thai. Nếu như vậy, thì không còn ai để ý đến việc giữ trinh bạch nữa. Chúa Ki-tô, dù có hình dáng đàn ông, là một đồng nam, và nhiều vị thánh cũng thế từ khi thế giới bắt đầu; tuy thế họ luôn sống trong sự trinh bạch hoàn toàn. Tôi không hề bực mình chuyện trinh bạch. Hãy để cho những ai muốn trong sạch làm bánh mỳ trắng, còn chúng tôi các bà vợ cứ bị gọi là bánh lúa mạch; tuy nhiên Mark kể lại cho chúng ta rằng Chúa Giê-su của chúng ta đã thức tỉnh nhiều đàn ông có bánh lúa mạch đấy. Tôi sẽ tiếp tục lối sống mà Chúa đã định. Tôi không cầu kỳ. Là vợ, tôi sẽ sử dụng cái công cụ của tôi càng tự do càng tốt như Chúa đã ban tặng cho tôi. Nếu tôi không cởi mở, xin Chúa hãy ban cho tôi buồn rầu! Chồng tôi sẽ có tôi cả tối lẫn sáng, bất kỳ lúc nào hắn muốn đến trả nợ. Tôi không hề chối rằng tôi sẽ giữ chồng tôi vừa như con nợ vừa như nô lệ; và chừng nào tôi còn là vợ hắn thì hắn ta sẽ còn khổ xác. Tôi sẽ điều khiển thân xác hắn trong suốt đời hắn, chứ không phải hắn ta. Đó là cách Đức Thánh Tông Đồ đã dạy tôi, và ngài đã bảo các ông chồng hãy yêu chúng tôi thật nhiều. Tôi hoàn toàn đồng ý với quan điểm này.”
Viên Ân xá giả[1] đột ngột xen ngang. Ông nói: “Này, thưa bà, có Chúa và Thánh John làm chứng, bà đúng là một tay thuyết giảng có hạng về chủ đề này. Tôi sắp sửa sắm một cô vợ, chao ôi! Thế nhưng tại sao tôi lại phải hành hạ xác thịt tôi nghiệt ngã như thế? Tôi thà không bao giờ sắm vợ còn hơn!”
Bà ta trả lời: “Khoan đã! Chuyện của tôi chưa bắt đầu mà. Không đâu, ngài sẽ uống từ một cái thùng khác trước khi tôi kể xong, mà mùi vị của nó còn dở hơn cả bia. Và khi tôi đã kể cho ngài nghe câu chuyện của tôi về những phiền não trong hôn nhân, trong đó tôi luôn là một chuyên gia trong suốt đời tôi—tức là, tôi luôn cầm cây roi—rồi ngài có thể phán xét xem ngài sẽ uống từ cái thùng này mà tôi sắp mở nắp hay không. Coi chừng nó trước khi ngài đến quá gần, bởi vì tôi sẽ đưa ra hơn mười ví dụ đấy. ‘Kẻ không bị những người khác cảnh cáo, sẽ trở thành ví dụ để cảnh cáo kẻ khác’. Ptolemy đã viết những lời này; hãy đọc cuốn Almageste của ông ấy, và các vị sẽ tìm thấy nó ở đó”.
“Thưa bà”, vị Ân xá giả nói, “Tôi muốn xin bà, nếu bà mong muốn thế, hãy tiếp tục câu chuyện bà đã bắt đầu. Đừng chừa ai hết, và từ kinh nghiệm của bà hãy dạy dỗ thanh niên trẻ tuổi chúng tôi”.
“Xin sẵn lòng”, bà ta trả lời, “bởi nó làm vui lòng ngài; nhưng tôi xin tất cả đừng bực mình vì những gì tôi nói nếu tôi nói theo trí tưởng tượng của tôi, bởi vì mục đích duy nhất của tôi là chọc cười. Giờ đây, thưa quý vị, tôi sẽ tiếp tục câu chuyện của tôi.
“Cũng như tôi đã từng mong được uống rượu hoặc bia, tôi sẽ kể sự thật: trong số những ông chồng tôi đã cưới, ba ông tốt và hai ông xấu. Ba ông tốt vừa giàu vừa già; họ chỉ vừa đủ tí sức để giữ đúng cái khế ước cột chặt họ với tôi. Các vị biết tỏng tòng tong là tôi muốn nói gì rồi, lạy Chúa! Xin Chúa lòng lành, tôi cười ngất khi nghĩ tội nghiệp làm sao chuyện tôi bắt họ làm việc thâu đêm! Và, theo tin tưởng của tôi, tôi không cho họ điểm nào cả. Họ đã giao cho tôi đất đai và tài sản của họ; không còn thứ gì để tôi phải chăm chỉ hoặc kính trọng họ nhằm chiếm được tình yêu của họ. Họ yêu tôi nhiều đến nỗi trước mặt Chúa tôi coi tình cảm của họ không có chút giá trị. Một phụ nữ khôn ngoan sẽ luôn bận rộn tìm một người yêu khi cô ta không có ai, nhưng vì tôi đã nắm trọn bọn họ trong lòng bàn tay, và vì họ đã đưa hết tất cả tài sản của họ cho tôi, tôi còn thiết gì mà phải cố làm họ vui lòng, trừ khi cho lợi ích và khoái lạc của chính tôi? Tôi bắt họ làm việc trong nhiều đêm theo kiểu mà, theo tin tưởng của tôi, họ than thở: “Khốn khổ thân tôi! Tôi đoan chắc với quý vị rằng họ đã không chiếm được giải thưởng thịt ba-rọi mà vài ông chồng chiếm được ở Dunmow của xứ Essex. Nhưng tôi đã quản lý họ quá tốt bằng luật lệ của tôi đến nỗi mỗi người trong số họ đã quá sức hạnh phúc và vui sướng mang về cho tôi những món đồ rực rỡ từ hội chợ. Họ đã vui sướng quá đỗi khi tôi nói năng trìu mến với họ, bởi vì, có Chúa chứng giám, tôi đã mè nheo họ không chút thương xót.
“Này, hãy lắng nghe, hỡi các bà vợ khôn ngoan nào hiểu được tôi, chuyện tôi xử sự hợp lý như thế nào. Đây là cách các bà nên nói với họ và đưa họ vào thế yếu, bởi vì không có người đàn ông nào có thể thề thốt và láo toét được nửa phần trơ tráo như một người đàn bà. Tôi không nói chuyện này với các bà vợ khôn ngoan, mà với những ai dại dột. Một bà vợ khôn ngoan biết cái gì tốt cho mình sẽ có thể thuyết phục chồng rằng con vẹt mách lẻo loắt choắt đó bị điên rồi, và sắp xếp để người hầu gái của chính mình làm nhân chứng cho mình. Nhưng hãy lắng nghe xem làm sao tôi làm chuyện đó:
“‘Có phải ông làm chuyện này không hả, lão già kia? Tại sao vợ ông hàng xóm của tôi vui vẻ thế? Mụ ta được kính trọng ở bất cứ chỗ nào mụ đến, trong khi đó tôi ngồi nhà không có một cái áo đẹp. Ông làm gì ở nhà hàng xóm thế? Mụ ta đẹp lắm hả? Ông đang yêu đó hả? Ông thầm thì cái gì với con hầu thế? Phù hộ tôi với! Lão già dâm đãng, ngừng mấy trò khỉ của ông lại! Nếu bây giờ mà tôi chỉ vì ngây thơ thôi, mà có bạn hay người quen, ông chưởi rủa như quỷ sứ khi tôi bước vào nhà y hay vui chơi ở đó. Ông về nhà say khướt như chuột và thuyết giảng từ chỗ ghế ông ngồi, vô phước nhà mày! Ông bảo tôi rằng thật là sai lầm ghê gớm khi cưới một con vợ nghèo vì tốn kém tiền của; và nếu ả giàu có, con nhà tử tế, thì ông nói rằng thật là cực hình khi phải chịu đựng sự kênh kiệu và đỏng đảnh của ả. Và nếu ả trông xinh gái, lão già đểu giả, ông nói rằng bất kỳ kẻ dâm đãng nào cũng có thể chơi cô ả, vì bất cứ đàn bà nào bị vây hãm khắp bề không thể giữ trinh bạch được.
“‘Ông nói rằng một số thằng muốn lấy tiền chúng tôi và một số muốn thân xác chúng tôi, một số muốn nhan sắc chúng tôi, một số muốn giọng hát hoặc điệu nhảy của chúng tôi, một số muốn nòi giống hoặc duyên dáng của chúng tôi, và một số muốn tay chân nhỏ nhắn của chúng tôi; như thế, theo ông, tất cả chúng tôi đi theo quỷ sứ hết. Ông nói rằng tòa thành bị vây hãm lâu ngày không thể nào đứng vững.
“‘Và nếu một người đàn bà xấu xí, ông nói rằng ả thèm muốn mọi thằng đàn ông ả bắt gặp, và rằng ả sẽ bợ đỡ đàn ông như chó đến khi nào ả tìm được gã nào chịu ăn nhậu với ả. Không có con ngỗng nào trong hồ quá xấu đến mức sẵn lòng chịu cảnh cô đơn, đó là theo lời ông. Ông tuyên bố rằng khó mà kiềm chế cái mà không ai sẽ sẵn lòng lấy. Đó là những gì ông nói khi ông đi ngủ, đồ xấu xa – và rằng không có đàn ông khôn ngoan nào cần phải cưới vợ, hay bất cứ đàn ông nào muốn lên thiên đàng. Cầu cho sấm sét đánh gãy cái cổ đầy ghẻ của ông đi!
“‘Ông nói rằng nhà sập, khói, và vợ mè nheo làm đàn ông bỏ nhà chạy tháo thân; a, hãy phù hộ cho tôi, cái gì làm khổ thân lão già mà lão cứ tiếp tục như thế hả?
“‘Ông nói rằng chúng tôi những bà vợ cố giấu các thói hư tật xấu cho đến khi đời sống chúng tôi được bảo đảm, rồi chúng tôi mới lộ nguyên hình. Đó chắc chắn là ngôn từ của một kẻ ác độc.
“‘Ông nói rằng bò, lừa, ngựa, và chó săn được thử kỹ lưỡng trước khi chúng được mua về, cũng như chậu, bát, thìa, ghế đẩu, và tất cả những đồ dùng trong nhà, cũng như nồi, quần áo, và đồ trang sức; nhưng đàn ông không thử vợ cho đến khi họ đám cưới. Ông cái đồ già ngốc bất lương! Và rồi, ông nói, chúng tôi phô bày những thói xấu của chúng tôi.
“‘Ông nói thêm rằng tôi bị phật lòng trừ khi ông ca ngợi sắc đẹp của tôi, say đắm nhìn mặt tôi liên miên, gọi tôi là “nương nương xinh xắn” ở nơi công cộng, sắp xếp tiệc sinh nhật cho tôi, làm cho tôi vui vẻ, chu cấp cho vú em và con hầu của tôi, và kính trọng họ hàng và bạn bè của cha tôi – ông nói thế, đồ già dịch đầy dối trá!
“‘Và tuy thế ông đã nghi ngờ xằng bậy cái thằng giúp việc của nhà ta bởi tóc nó quăn, óng ánh như vàng ròng, và bởi nó hầu hạ tôi đi lại lên xuống. Nếu mai ông chết toi đi, tôi sẽ không liên quan gì đến nó cả!
“‘Nhưng hãy trả lời tôi chuyện này: tại sao ông giấu các chìa khóa két sắt của ông không cho tôi biết, xui xẻo cho ông? Nó cũng là tiền bạc của tôi cũng như của ông, lạy Chúa! Ông nghĩ là vợ ông ngu dốt hả? Này, theo theo Chúa Trời trong kinh Thánh James, ngay cả nếu ông bị điên ông cũng không thể làm chủ được cả thể xác lẫn tiền bạc của tôi. Nổ mắt ông đi, ông sẽ phải từ bỏ một trong hai cái. Tra hỏi hoặc theo dõi tôi thì làm được gì? Tôi tin là ông muốn khóa tôi lại trong két sắt của ông! Ông phải nói là: “Vợ, đi bất cứ nơi nào bà thích; vui chơi đi, tôi sẽ không tin bất kỳ lời mách lẻo nào. Tôi biết bà là vợ đoan trang, Phu Nhân Alice à”. Chúng tôi không thích một thằng đàn ông cứ chăm chăm theo dõi chúng tôi đi đâu; chúng tôi muốn được tự do.
“‘Nhà chiêm tinh thông thái, Ptolemy, mọi người hãy cầu phúc cho ông, vì trong cuốn Almageste của ông ấy có câu cách ngôn: “Kẻ thông minh nhất trong tất cả mọi người là kẻ không cần biết ai cai trị thế giới”. Ông phải hiểu từ câu cách ngôn này: Nếu ông có đầy đủ rồi, tại sao ông phải lo lắng hay coi chừng xem những người khác hạnh phúc thế nào? Bởi vì ông có thể chắc chắn là, đồ già nua lẩm cẩm, xin mạn phép ông đấy, là ông có thể sở hữu tôi cả đêm nếu ông muốn. Thằng đàn ông nào không cho phép kẻ khác thắp sáng đèn cầy trong lồng đèn của y là quá bủn xỉn; ánh sáng của y không vì thế mà bớt sáng đi, lạy Chúa. Chừng nào ông còn có đầy đủ, thì ông đừng than van.
“‘Ông cũng nói rằng nếu chúng tôi mang trang sức lộng lẫy mặc quần áo đắt tiền thì nguy hiểm cho trinh trắng của chúng tôi; nhưng, xui nhất cho ông, ông phải chống đỡ lý lẽ của ông bằng những lời sau của Đức Thánh Tông Đồ: “Phụ nữ các người hãy ăn mặc theo cách trinh trắng và nhã nhặn, đừng chải tóc công phu và trang sức đắt tiền, như vàng ngọc, và đừng mặc quần áo đắt tiền”. Tôi sẽ không làm theo kinh sách của ông hay cách ông diễn giải nhiều hơn một con ruồi nhặng.
“‘Ông nói rằng tôi giống như một con mèo, sẽ sống với bất kỳ ai đốt sém lông nó; nếu lông mèo sáng mướt, ả sẽ không ở nhà nửa ngày, mà bỏ ra ngoài trước rạng đông để khoe lông và gào đực. Nói cách khác, thưa Ngài Nóng Nảy, nếu tôi ăn mặc sang trọng tôi sẽ chạy ra ngoài khoe khoang áo xống.
“‘Ông cái lão già ngu ngốc, ông rình rập theo dõi thì được quái gì? Dù cho ông có cho Argus với hàng trăm con mắt của y làm hầu cận cho tôi với khả năng tốt nhất của y, tin là, y không thể canh giữ tôi trừ khi tôi muốn thế. Tôi có thể lừa y, ông có thể chắc như thế!
“‘Ông cũng nói rằng có ba thứ làm phiền cõi đời này, và rằng không ai có thể chịu được cái thứ tư. Ôi, thưa Ngài Ngốc, cầu Chúa Giê-su giảm thọ ông đi! Ông thuyết giảng và nói rằng một bà vợ đáng ghét được tính là một trong những cái xui xẻo đó. Ông có thể sử dụng so sánh nào trong những ngụ ngôn của ông mà không dùng một bà vợ tội nghiệp không hả?
“‘Ông cũng so sánh tình yêu của một người đàn bà với địa ngục, với đất đai cằn cỗi nơi mà nước không thể trụ lại, và với lửa cháy rừng; càng cháy, nó càng muốn ngốn ngấu mọi thứ có thể cháy được. Giống như sâu bọ tàn phá cây cối, ông nói, vì thế vợ tàn phá chồng, và bất cứ người đàn ông nào bị trói buộc với một bà vợ đều hiểu chuyện này’.
“Thưa quý bà quý ông, đó là cách tôi đã làm cho các ông chồng già của tôi tin rằng họ đã nói những gì quý vị đã nghe trong khi họ say khướt, và tất cả đều láo hết. Nhưng Jenkin và cháu gái tôi đã làm nhân chứng cho tôi. Ôi, Thượng Đế, phiền phức và đau khổ tôi đã gây ra cho những ông chồng đó, và họ hoàn toàn vô tội, lạy Chúa khổ nạn! Bởi vì tôi có thể cắn và rên rỉ như ngựa. Tôi có thể kêu ca ngay cả khi tôi có tội; nếu không tôi có lẽ đã bị giết chết nhiều lần rồi. Chuyện gì trước làm trước: tôi kêu ca trước, và nó chấm dứt cuộc tranh cãi. Họ sung sướng vội vàng xin lỗi về những tội lỗi họ chưa từng phạm trong đời.
“Tôi có thể mè nheo chồng tôi về chuyện chơi gái khi ông ấy quá ốm đau đến nỗi không đứng lên được. Nhưng chuyện đó mơn trớn trái tim ông ấy, bỏi vì ông ấy nghĩ nó là một dấu hiệu tôi rất yêu mến ông ấy! Tôi thề thốt rằng chuyện tôi đi lang thang vào buổi tối là để theo dõi những con điếm ăn nằm với ông ấy. Bằng mưu mẹo đó tôi đã có được nhiều thời gian vui thú; bởi vì tất cả những trò xảo quyệt đó là tài sản bẩm sinh của chúng tôi. Thượng Đế đã cho đàn bà cái bản năng để lừa dối, khóc lóc, và thêu dệt chừng nào ả còn sống. Và vì thế tôi có thể khoe khoang một thứ: cuối cùng tôi đã thắng các ông chồng tôi ở mọi mặt, bằng lừa dối, bằng vũ lực, hoặc bằng cách khác, như kêu ca hoặc càu nhàu không dứt. Đặc biệt là, bọn họ không được may mắn trên giường; ở đó tôi đã cằn nhằn họ và không cho họ chút vui thú nào. Tôi không chịu ở trên giường nếu tôi cảm thấy cánh tay của chồng tôi choàng qua tôi, đến khi nào ông ấy trả tiền mua chuộc; rồi tôi mới cho ông ấy giao dịch với tôi. Và , vì vậy, tôi có lời khuyên này cho mọi người: ai cũng có thể thu lợi, vì mọi thứ đều để bán cả; với tay không một người không dụ được mồi. Để thu lợi, tôi có thể chịu đựng tất cả dục tình của ông ấy và giả vờ thích thú, mặc dù tôi không bao giờ thích đàn ông già; đó là lý do làm tôi cằn nhằn họ liên miên bất tận. Bởi vì, dù cho Đức Thánh Cha có ngồi bên cạnh họ, tôi sẽ không tha cho họ ở bàn ăn của họ. Và, chân thành mà nói, tôi đã ăn miếng trả miếng với họ. Lạy Chúa toàn năng hãy cứu giúp tôi, nếu tôi phải làm di chúc cuối cùng ngay lúc này, tôi không nợ họ miếng nào mà không trả. Tôi hành xử bằng sự xảo quyệt của mình mà họ xét thấy tốt nhất là chịu thua trong mọi cuộc tranh cãi, nếu không thì chẳng có chút bình an. Vì, dù chồng tôi mắt trừng như sư tử điên, cuối cùng ông ấy đã thua cuộc.
“Rồi tôi sẽ nói: ‘Anh yêu dấu nhất đời, nhìn xem con cừu Wilkin của chúng ta mới nhu mì làm sao! Đến gần em đây, ông chồng yêu dấu, để em hôn má anh! Anh nên hoàn toàn nhu mì và kiên nhẫn và có tính khí ngọt ngào, dịu dàng, vì anh thuyết giảng rất nhiều về sự kiên nhẫn của Job. Hãy luôn luôn chịu đựng, bởi vì anh đã thuyết giảng rất hay. Và nếu anh không làm thế, em chắc chắn sẽ dạy anh biết rằng có một bà vợ trong hòa bình là một điều tốt lành. Không còn nghi ngờ gì nữa, một trong hai chúng ta phải chịu thua, và, bởi vì đàn ông biết lý lẽ hơn đàn bà, anh phải là người chịu đựng. Anh bị đau đớn gì mà cứ càu nhàu và rên rỉ nhiều thế? Có phải bởi vì anh muốn tất cả thân thể em thuộc về anh không? Sao thế, lấy hết đi! Đây này, lấy hết từng chút đi! Lạy thánh Peter, em sẽ gây phiền não cho anh, nếu anh không yêu nó thật nhiều! Vì nếu em đã mong ước bán đi cái bướm xinh xắn của em, em sẽ có tiền để giữ thân tươi mát như một đóa hoa. Nhưng em sẽ giữ gìn hết thảy cho những chiếc răng ngọt ngào của anh đó. Lỗi là ở anh đó, lạy Chúa; chắc chắn như thế!’
“Đó là kiểu lời qua tiếng lại chúng tôi đã dùng. Bây giờ tôi sẽ kể quý vị nghe về người chồng thứ tư của tôi. Y là một kẻ ham ăn nhậu; nghĩa là, y có nhân tình. Và tôi thì trẻ và rất bồng bột sôi nổi, cứng đầu và mạnh mẽ, và vui tươi như chích choè. Ôi tôi có thể múa theo đàn tiểu hạc, và hát như chim sơn ca, khi tôi đã uống một hơi rượu vang ngọt ngào! Metellius, con lợn dơ bẩn đã kết liễu đời vợ hắn bằng một cây gậy bởi vì cô ả đã uống rượu vang – nếu tôi là vợ hắn, hắn không thể làm tôi sợ mà xa lánh rượu! Và sau khi uống rượu, suy nghĩ của tôi chuyển sang Venus, bởi vì cũng chắc chắn như trời lạnh gây ra mưa đá, một cái miệng say sưa tạo ra một cái đuôi dâm đãng. Đàn bà ngà ngà say thì không kháng cự – những tên dâm đãng biết điều này qua kinh nghiệm.
“Lạy Chúa Ki-tô! Khi tôi nhớ lại về thời trẻ trung của tôi và tính khí vui vẻ của tôi, nó mơn trớn tận đáy tim tôi. Đến tận hôm nay nó làm trái tim tôi hạnh phúc khi nhớ rằng tôi đã có cả thế gian trong tay; nhưng tuổi tác, than ôi, cái làm nhiễm độc mọi thứ, đã cướp đi của tôi nhan sắc của tôi và nhựa sống của tôi. Hãy để nó trôi đi, vĩnh biệt! Quỷ tha ma bắt nó đi! Bột đã hết rồi, còn gì để nói nữa đây; giờ đây tôi phải ra sức mà bán cám thôi. Tuy nhiên, tôi sẽ xoay xở để sống đủ vui vẻ. Bây giờ tôi sẽ tiếp tục về ông chồng thứ tư của tôi.
“Như tôi đã nói, tôi đã rất ghen tuông chuyện y đã yêu thích một con đàn bà khác. Nhưng y đã được trả miếng, có Chúa và Thánh Joce! Tôi đã ăn miếng trả miếng; không phải bằng tội lỗi thân xác thô bỉ, nhưng tôi đã thật sự đùa cợt quá vui vẻ với những đàn ông khác đến nỗi nó làm y trúng đòn gậy ông đập lưng ông, làm cho y chỉ có căm giận và toàn ghen tuông. Lạy Chúa, tôi đã là luyện ngục trần gian của y, mà tôi hy vọng là linh hồn y giờ đây đang vinh hiển. Vì, có Chúa biết, y thường ngồi và hát khi bị chiếc giày kẹp y đau đớn. Không ai ngoài y và Chúa biết tôi đã tra tấn y bằng bao nhiêu cách và tàn nhẫn như thế nào. Y đã chết khi tôi trở về từ Jerusalem và y được nằm chôn trong nhà thờ, trong ngôi mộ không đẹp đẽ như cái Apelles đã khéo léo làm cho Darius; thật là hoang phí nếu chôn cất y tốn kém. Chúc y được an lành; cầu Chúa phù hộ cho linh hồn y! Y giờ đây đang nằm trong quan tài và trong mộ.
“Bây giờ tôi sẽ kể cho quý vị về ông chồng thứ năm của tôi. Cầu Chúa phù hộ cho linh hồn y đời đời không sa địa ngục! Và tuy vậy y là kẻ tàn ác nhất với tôi, như hiện giờ tôi đang ớn lạnh khắp xương sườn của tôi, cứ hết cái này đến cái khác, và sẽ tiếp tục cho đến ngày tôi chết. Nhưng trên chiếc giường của chúng tôi y thật là hăng hái và vui vẻ, và y cũng có thể tâng bốc tôi lên tận mây xanh khi muốn cái bướm của tôi, đến mức ngay cả khi y đã giần từng khúc xương của tôi, y có thể chiếm lại được tình yêu của tôi ngay lập tức. Tôi tin là tôi đã yêu y nhất vì y đã lạnh nhạt với tôi. Phụ nữ chúng tôi, nếu tôi nói thật ra, có một phản ứng khác thường về chuyện này: bất cứ thứ gì chúng tôi không thể có được dễ dàng, thì chúng tôi sẽ khóc lóc và ao ước về nó cả ngày. Cấm đoán chúng tôi một thứ gì, là chúng tôi thèm khát nó. Theo đuổi chúng tôi, là chúng tôi chạy xa. Khi chúng tôi thấy ai khinh khỉnh làm cao, thì chúng tôi đem hàng hóa trao ra hết. Chợ đông thì giá cao, hàng nhiều thì giá thấp. Mọi phụ nữ khôn ngoan đều biết những chuyện này.
“Ông chồng thứ năm của tôi, cầu Chúa phù hộ linh hồn y, kẻ mà tôi cưới vì tình chứ không vì tiền, từng là một giáo sĩ ở Oxford. Y đã rời trường và trở về nhà ở trọ nhà người bạn tốt của tôi sống cùng thị trấn, cầu Chúa phù hộ linh hồn cô ấy; tên cô ấy là Alison. Cô ấy hiểu được lòng tôi và mọi bí mật của tôi hơn cả vị linh mục trong địa phận của chúng tôi, mà tôi mong là sẽ thịnh vượng! Tôi đã thổ lộ mọi suy nghĩ của tôi cho cô ấy. Vì ngay cả nếu chồng tôi đã đái lên tường, hoặc đã làm một điều gì đó có thể trả giá bằng tính mạng của y, thì tôi sẽ thổ lộ mọi chi tiết chỉ với cô ấy chứ không phải người đàn bà nào khác, và với người cháu gái mà tôi yêu thương rất mực. Và tôi đã làm như thế, thường xuyên, có Chúa biết; rất nhiều lần điều đó đã làm khuôn mặt y đỏ bừng hổ thẹn. Rồi y tự trách mình đã kể cho tôi nghe chuyện bí mật quan trọng như thế.
“Một lần vào Mùa Chay – Tôi thường đến thăm bạn tôi, bởi vì tôi luôn luôn thích vui chơi và dạo chơi vào tháng Ba, tháng Tư, và tháng Năm từ nhà này đến nhà khác để nghe ngóng chuyện này chuyện nọ – thì viên giáo sĩ tên Jenkin này, người bạn tôi Phu Nhân Alison, và tôi di dạo trên đồng. Chồng tôi đang ở London cả Mùa Chay; chuyện đó khiến tôi có nhiều thời gian rảnh rỗi vui chơi gặp gỡ những chàng trai độc thân sẵn lòng. Làm thế nào mà tôi biết số phận của tôi ra sao? Vì thế, tôi đã xuất hiện ở các buổi cầu nguyện, các đám rước, các buổi giảng đạo, các buổi hành hương như thế này, ở những buổi diễn kịch thần thánh, và các đám cưới; và tôi luôn luôn ăn vận áo xống màu đỏ tươi. Tôi thề rằng côn trùng, nhậy, và mạt không gặm nhấm lỗ chỗ trong áo xống, và quý vị biết tại sao không? Vì tôi mặc chúng thường xuyên.
“Nào, Tôi sẽ kể cho quý vị biết điều gì đã xảy ra cho tôi. Tôi đã kể chúng tôi đi dạo trên đồng, và, thật sự là, viên giáo sĩ và tôi đã tâm đầu ý hợp đến nỗi sau một hồi tôi đã nói với y, bằng tiên kiến, rằng nếu tôi góa bụa y có thể cưới tôi. Bởi vì, thật vậy, và tôi không nói khoác đâu, tôi chưa bao giờ không có tiên kiến trong chuyện cưới gả, hay trong những chuyện khác. Tôi nghĩ rằng con chuột chỉ có một cái hang để chạy trốn thì không đáng nói; vì nếu nó thất bại, thì mất tất.
“Tôi đã thuyết phục được y rằng y đã bỏ bùa tôi —mẹ tôi đã dạy tôi trò này. Và tôi cũng nói rằng tôi đã mơ về y cả đêm, rằng y đã đến giết tôi khi tôi nằm ngửa, và cả giường tôi đầy máu; tuy nhiên đã tôi hy vọng rằng y sẽ mang lại cho tôi may mắn, vì tôi được dạy rằng máu là dấu hiệu của vàng. Và tất cả chuyện này đều là láo toét; tôi không hề mơ như thế, nhưng chỉ làm theo chỉ dẫn của mẹ tôi trong chuyện này, cũng như nhiều thứ khác.
“Và bây giờ, để tôi xem nào, tôi sẽ nói gì đây? Ồ, vâng, lạy Chúa, tôi lại tiếp tục câu chuyện đây.
“Khi ông chồng thứ tư của tôi nằm trong quan tài, tôi đã khóc lóc và mang cái vẻ buồn rầu theo lối các bà vợ phải làm, vì đó là phong tục, và tôi che mặt tôi bằng khăn tay. Nhưng bởi vì tôi đã sắp đặt để lấy chồng khác, tôi chỉ khóc ít thôi, xin nói cho quý vị biết nhé.
“Sáng hôm sau chồng tôi được mang đến nhà thờ, theo sau là láng giềng khóc than cho y; và Jenkin, viên giáo sĩ của chúng tôi, ở trong số họ. Xin Chúa cứu giúp tôi, khi tôi thấy y đi bộ sau quan tài, tôi thấy dường như chân cẳng y quá sạch sẽ gọn gàng đến nỗi tôi đã trao hết trái tim tôi vào tay y. Y trạc, tôi nghĩ, hai mươi tuổi và tôi bốn mươi, nếu tôi phải nói thật; nhưng răng tôi mãi là răng ngựa non. Răng tôi thưa và thích hợp cho tôi lắm, vì Vệ Nữ đã in dấu tích của nàng lên tôi. Xin Chúa cứu giúp tôi, tôi đầy sức sống, xinh đẹp và giàu có, trẻ trung và cân đối. Và thực sự, như những ông chồng tôi đã nói với tôi, tôi có cái bướm đẹp nhất trên đời. Vì chắc chắn là, những cảm xúc của tôi đến từ Vệ Nữ, và ý chí tôi từ Chiến Thần. Vệ Nữ đã cho tôi dục vọng và đam mê, và Chiến Thần đã cho tôi sức lực mạnh mẽ. Khi tôi ra đời, Kim Ngưu đang thăng lên và Hỏa Tinh nằm trong đó. Chao ôi, chao ôi, tình yêu mãi mãi là tội lỗi! Tôi đã luôn chịu ảnh hưởng của chòm sao chiếu mạng của tôi; kết quả là, tôi không thể cự tuyệt cái góc tình Vệ Nữ của tôi cho bất cứ gã điển trai nào. Nhưng tôi có dấu ấn của Chiến Thần trên mặt cũng như trên một chỗ kín khác. Cầu Chúa cứu rỗi cho tôi, tôi không bao giờ làm tình vì mưu lợi cả, nhưng chỉ khi nào tôi muốn. Tôi không cần biết y thấp hay cao, đen hay trắng, nghèo khổ hay quyền chức thế nào. Điều đó không quan trọng, miễn là y làm tôi vui sướng.
“Tôi còn gì phải nói nữa? Chỉ một tháng sau viên giáo sĩ vui tươi này, Jenkin, người sao mà hấp dẫn quá đi, cưới tôi bằng một tiệc cưới linh đình. Và tôi đã trao cho y tất cả đất đai tài sản tôi được hưởng trước đó. Nhưng sau đó tôi đã khổ đau hối tiếc chuyện này; y chẳng chịu đồng ý với bất kỳ thứ gì tôi muốn. Có một lần, lạy Chúa, khi tôi xé một tờ trong sách của y, y đánh tôi quá mạnh vào một bên đầu đến nỗi tôi bị điếc tai phía đó. Tôi lỳ như sư tử cái và lưỡi tôi đanh đá như chuột chù, và tôi đi rông như trước, thăm nhà này viếng nhà kia, dù y cấm đoán. Vì thế, y thường thuyết giảng cho tôi và dạy dỗ tôi từ lịch sử La Mã: làm sao mà Sulpicius Gallus đã bỏ hẳn vợ chỉ vì một lần ông ta bắt gặp bà để đầu trần nhìn qua cửa sổ. Và y cho tôi biết tên một người La Mã khác cũng bỏ vợ vì bà ta đến dự tiệc tùng mùa hạ không được ông cho phép. Và rồi y lục tìm trong Kinh Thánh của y ra câu cách ngôn trong đó Ecclesiasticus nghiêm khắc cấm đàn ông để vợ chạy rông. Rồi y luôn luôn trích dẫn câu cách ngôn sau: ‘Kẻ nào xây nhà bằng cành cây nhỏ, cưỡi ngựa mù trên đất gồ ghề, và cho phép vợ đến nơi thờ phượng, thì đáng bị treo cổ!’ Nhưng tất cả chỉ hoài công; tôi chẳng quan tâm tí tẹo những câu cách ngôn hay những lời xưa lắc của y, và tôi đời nào để y vạch ra lỗi lầm. Tôi ghét đàn ông nào chỉ ra lỗi lầm của tôi, và đàn bà khác cũng y như tôi thôi, Chúa biết mà. Chuyện này làm y giận dữ điên khùng với tôi; tôi thì chẳng chịu thua y chút nào.
“Bây giờ tôi sẽ kể quý vị nghe, nhân danh Thánh Thomas, tại sao xé trang sách của hắn, mà vì đó y đánh tôi và làm tôi điếc. Y có một cuốn sách mà y luôn hăm hở đọc ngày đọc đêm để giải trí; y gọi nó là Valerius và Theophrastus và cười như nắc nẻ khi đọc nó. Và ở La Mã một thời cũng có một giáo sĩ, một vị hồng y tên là Thánh Jerome, đã viết một cuốn sách chống lại Jovinian. Trong cuốn sách này, thêm nữa, là Tertullian, Chrysippus, Trotula, và Heloise, một nữ tu viện trưởng không xa Paris, và cũng có cả Những ngụ ngôn của Solomon, Nghệ thuật yêu đương của Ovid, và nhiều thứ khác; tất cả các sách này được đóng chung thành một cuốn. Và mỗi ngày mỗi đêm đã trở thành thói quen, khi y có thời gian rãnh rỗi khỏi vướng bận công việc thế gian, thì y đọc những cuốn sách này về những bà vợ xấu xa. Y biết nhiều câu chuyện và tiểu sử của họ còn hơn tổng số vợ hiền trong Kinh Thánh. Vì ta chắc chắn rằng không thể nào có chuyện bất kỳ giáo sĩ nào nói tốt các bà vợ, trừ khi về cuộc đời các vị thánh linh thiêng, nhưng không bao giờ về những đàn bà nào khác. Ai viết chuyện ngụ ngôn về sư tử, nói cho tôi biết, là ai? Lạy Chúa, nếu đàn bà viết truyện, giống như các giáo sĩ đã làm, họ sẽ viết về sự xấu xa của đàn ông nhiều hơn tất cả các lũ đàn ông hậu duệ Adam viết được. Con cái của Mercury và Venus có cá tính đối lập: Mercury thích minh triết và khoa học, Venus yêu thể thao và phóng khoáng. Và vì những đối lập đó, khi bên này chìm xuống thì bên kia trội lên. Vì vậy, có Chúa biết, sao Mercury suy thoái trong cung Song Ngư trong khi sao Venus thăng hoa, và sao Venus rơi xuống khi sao Mercury mọc lên. Kết quả là, không có phụ nữ nào được bất kỳ giáo sĩ nào khen ngợi. Vị giáo sĩ, khi già nua và không đáng làm chiếc giày cũ của thần Venus (thần Ái Tình) nữa, thì lão ta ngồi xuống và viết vời lẩm cẩm rằng phụ nữ không giữ được lời thề hôn nhân!
“Nhưng hãy quay lại mục đích lúc tôi muốn kể lý do tôi bị đánh vì một cuốn sách, lạy Chúa tôi! một đêm nọ ông chồng Jenkin của tôi đọc cuốn sách của y khi ngồi bên lò sưởi, đầu tiên về bà Eva, người đàn bà đã mang đau khổ đến cho toàn thể nhân loại vì sự suy đồi của mình, mà vì thế chính Chúa Giê-su Ki-tô phải bị giết để cứu chuộc chúng ta bằng máu của Người. Đấy, quý vị sẽ thấy người đàn bà đó bị kết tội thẳng ra là đã gây mất mát này cho toàn nhân loại. Sau đó y đọc cho tôi nghe Samson đã bị mất hết tóc như thế nào: khi chàng ngủ, cô nhân tình đã dùng kéo cắt trụi hết tóc chàng, và vì sự phản bội này, chàng cũng tiêu luôn hai con mắt. Tiếp đó y đọc cho tôi, nếu tôi không lầm, về Hercules và nàng Dejanira, người (vợ) đã làm chàng phải tự thiêu. Y cũng không quên đọc về những rắc rối và đau khổ mà Socrates phải chịu đựng với hai bà vợ: chuyện Xantippe đổ cả bô nước lên đầu ông như thế nào; ông ta ngồi im như chết, lau đầu, và chỉ dám nói ’Trước khi sấm sét tạnh, thì mưa đến thôi!’ Câu chuyện về Pasiphae, nữ hoàng xứ Crete, và y, thật đáng nguyền rủa, lại coi là xuất sắc—rõ khỉ, tôi chẳng muốn kể nữa, thật là khủng khiếp, tất cả chỉ là dục vọng ghê tởm lẫn thói phóng đãng của bà ta.
“Y đọc say sưa câu chuyện về Clytemnestra, một người đàn bà ngoại tình rồi giết chồng. Y cũng kể tại sao Amphiaraus toi mạng ở Thebes. Chồng tôi kể rằng người vợ của ông này, bà Eriphyle, vì tham một chiếc trâm vàng, đã bí mật báo cho người Hy Lạp biết chỗ chồng bà đang trốn. Rốt cuộc, ông ta bị giết ở Thebes. Y cũng kể tôi nghe về Livia và Lucilia; cả hai đều giết chồng mình, người này vì tình yêu, người kia vì thù hận. Livia đã đầu độc chồng một đêm khuya vì thù hận anh ta; Lucilia dâm đãng yêu chồng đến mức cho chồng uống rượu tình để chàng luôn nghĩ đến cô; kết quả là chàng ngủm trước bình minh. Và như thế các ông chồng đằng nào cũng khốn nạn.
“Sau đó y kể cho tôi nghe Latumius đã phàn nàn với người bạn Arius của anh ta rằng một cái cây trong vườn của anh ta, mà trên đó ba người vợ của anh ta đã treo cổ tự tử vì tâm hồn tan nát. 'Bạn ơi, Arrius nói, 'cho tôi xin một cái rễ của cái cây may mắn này đi để tôi đem trồng trong vườn nhà tôi nhé.’ Y cũng đọc cho tôi nghe về những bà vợ những thời kỳ sau này; một số giết chồng ngay trên giường rồi ngủ với nhân tình suốt đêm trong khi xác chồng còn nằm ngửa trên nền nhà. Một số đóng đinh vào sọ chồng đang ngủ để giết họ. Một số thì bỏ thuốc độc vào rượu. Những thứ như như vậy y kể nhiều chuyện khủng khiếp hơn ta tưởng tượng, đồng thời y cũng biết nhiều thành ngữ hơn số cọng cỏ hay lá cây trên đời này.
“Y nói: ‘Thà sống chung với sư tử hay chằn tinh hôi hám còn hơn sống với một mụ vợ hay cằn nhằn’; hoặc là: ‘thà sống tót vót gần mái nhà còn hơn ở dưới đất gần bà vợ hung tợn; loại đàn bà như thế luôn độc ác và đầy mâu thuẫn, thấy chồng thích thứ gì là họ ghét ngay thứ đó.’ Hoặc là y sẽ nói: ’Đàn bà cởi áo khoác ra là dẹp luôn lòng khiêm cung’, hay ’đàn bà đẹp, nếu không đoan chính, thì giống như nhẫn vàng đeo trên mũi lợn nái’. Có ai hiểu được nỗi đau buồn trong lòng tôi không?
“Khi tôi thấy rằng y không ngừng đọc cuốn sách đáng nguyền rủa này suốt đêm, bất thình lình tôi xé toạc ba tờ trong lúc y đang đọc, rồi đấm vào má y thật mạnh đến nỗi y ngã ngửa vào lò sưởi. Ngay sau đó y nhảy dựng dậy như sư tử điên, và đấm một cú như trời giáng vô đầu tôi làm tôi ngã nằm sóng soài trên sàn nhà như bị giết chết. Thấy tôi nằm yên bất động, y sợ hãi và định trốn chạy, nhưng tôi tỉnh dậy và kêu gào: ’Ôi đồ trộm cướp, mày giết tao à? Mày giết tao để cướp đất đai hả? Nhưng trước khi chết, tao muốn hôn mày một cái.’
“Y tiến lại gần và nhẹ nhàng quỳ xuống, rồi nói: ‘Alice yêu dấu ơi, cầu Chúa giúp con, anh sẽ không bao giờ đánh em nữa đâu. Chính em có lỗi đã làm anh làm như vậy mà. Hãy tha thứ cho anh đi, anh cầu xin em đó!’ Rồi tôi đấm vào má y lần nữa và nói: ‘Đồ trộm cướp, vậy là tao trả thù được rồi; bây giờ tao chết đây, tao nói hết nổi rồi.’
“Nhưng cuối cùng, sau bao nhiêu sóng gió, chúng tôi đã làm lành với nhau. Trong hành động lẫn lời nói, y giao hết cho tôi quyền cầm cân nảy mực hết thảy tài sản và nhà cửa. Và tôi cũng bắt y phải đốt cuốn sách đó ngay và luôn. Và bằng một nước cờ bậc thầy, tôi chiếm thế thượng phong, và y nói: ‘Người vợ thật sự của anh, và ngày em muốn làm gì cũng được; em hãy giữ danh dự của em và uy tín của anh là được’—từ đó về sau chúng tôi không bao giờ cãi nhau nữa. Cầu Chúa phù hộ, tôi đã dịu dàng với y như bất kỳ bà vợ nào từ Đan Mạch tới Ấn Độ, và tôi hết lòng chung thủy với y, và y cũng vậy với tôi. Cầu Chúa ngự trên ngôi cao hãy ban phúc lành cho linh hồn y vì lòng thương xót cao cả của Người. Giờ đây tôi sẽ bắt đầu câu chuyện, nếu quý vị sẵn lòng lắng nghe.”
—
Chú thích: dịch từ bản dịch sang văn xuôi tiếng Anh hiện đại của dịch giả R. M. Lumiansky
[1] nguyên văn Pardoner: người ban phát hay buôn bán các loại giấy xá tội của nhà thờ vào thời trung cổ; Trung văn dịch là Xá miễn giả (赦免者); Nhật ngữ dịch là Ân xá giả (恩赦者)
—
Hình minh họa:
1. Hộp trưng bày bản thảo Ellsmere chép tay và minh họa trên da dê, tại Huntington Library ở California (hình chụp của người dịch)
2. Các trang bản thảo có chân dung của tác giả, và minh hoạ vị Phu nhân xứ Bath
f. 153v Chaucer:
https://hdl.huntington.org/digital/collection/p15150coll7/id/2671/rec/7
f. 72r Wife of Bath
https://hdl.huntington.org/digital/collection/p15150coll7/id/2509/rec/7
Nhận xét
Đăng nhận xét